یک توافق فوق سری در نیویورک/ چه چیزی برای روز آخر باقی مانده است ؟/ اراک همچنان مورد اختلاف است؟
از سوی هیات ایرانی جز سخنان دکتر ظریف که اظهاراتی رسمی و مانند همیشه بدون جزییات فنی است چیزی درز نکرده و طرف مقابل هم تلاش کرده تا چیزی از مذاکرات را علنی نکند ؛ گویا پروتکلی در این مورد تهیه و تنظیم شده و طرفین خود را ملزم به رعیات آن می دانند.
برای فهمیدن جزییات بیشتر از مذاکرات چاره این باشد که با رصد رسانه های غربی و شرقی به نکات بیشتری دست یافت.
در میان رسانه های غربی فقط سایت دویچه وله است که با لحنی منفی تر نسبت به بقیه خبر و گزارش مخابره کرده .
این سایت در گزارش خود نوشته :«شش هفته مانده به پایان مهلت تعیینشده برای دستیابی به توافق جامع میان گروه ۵+۱ و ایران بر سر برنامهی هستهای جمهوری اسلامی، گزارشها حاکی از ادامه اختلافها میان طرفین و احتمال تمدید مذاکرات برای دورهای دیگر هستند.»
اما در مقابل رویترز و آسوشیتدپرس گزارش های مثبت تری مخابره کرده اند.
خبرگزاری رویترز پس از پایان دور هشتم مذاکرات هستهای ایران و گروه 1+5 گزارش داد : طرفهای مذاکرهکننده مصممند تا پایان ضرب الاجل 24 نوامبر به توافق نهایی دست پیدا کنند.
به نقل از خبرگزاری رویترز، ایران و آمریکا پس از پایان یک دور مذاکرات هستهای در وین پایتخت اتریش اعلام کردند به پیشرفت هایی در این زمینه رسیدند اما برای دستیابی به توافق نهایی تا اواخر ماه نوامبر هنوز کار زیادی باقی مانده است.
هر دو طرف مذاکره کننده علاوه بر این تاکید کردند خواهان رسیدن به توافق تا ضرب الاجل 24 نوامبر هستند اگرچه بسیاری از کارشناسان تردید دارند که ایران و گروه 1+5 بتوانند در هفته های باقی مانده به اختلافات قدیمی بر سر برنامه هستهای ایران پایان دهند.
جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا صبح روز پنج شنبه پس از ساعتها رایزنی با محمدجواد ظریف، همتای ایرانیاش و کاترین اشتون ، نماینده گروه 1+5 در مذاکرات هستهای به واشنگتن بازگشت اما مذاکره کنندگان وی برای ادامه رایزنی ها در روز پنج شنبه در وین ماندند.
وزیر امور خارجه ایران در گفتوگو با رسانههای ایرانی تاکید کرد : رایزنی ها سخت و جدی بود اما علاوه بر تمرکز روی اختلافات ما درباره راه حلها نیز گفتوگو کردیم. همچنین منابع حاضر در وین به خبرگزاری رویترز گفتند که پیشرفت هایی در خصوص تمام مسائل حاصل شده است.همچنین طرف آمریکایی نیز تائید کرد که در این دور از مذاکرات پیشرفتهایی به دست آمده است.روز پنج شنبه اشتون و ظریف با مقامات ارشد گروه 1+5 شامل آمریکا،روسیه ، چین، انگلیس، فرانسه و آلمان دیدار و گفتوگو کردند .
مایکل مان، سخنگوی خانم اشتون در این باره گفت: مذاکرات در مرحله حساسی قرار دارد و ما برای دستیابی به راه حل جامع و نهایی تا ضرب الاجل تعیین شده به سختی تلاش می کنیم.
سخنگوی اشتون همچنین از احتمال دیدار کارشناسان طی روزهای آینده برای ادامه کار روی مسائل فنی خبر داد.
روابط ایران و غرب از زمان روی کار آمدن حسن روحانی، رئیس جمهور این کشور در سال 2013 تا کنون بهبود یافته است. از این رو این کشور طی یک سال گذشته برای کاهش نگرانی های بینالمللی درباره فعالیت های هستهای اش دست به مذاکرات جامع و گسترده با قدرت های جهانی زده است اما مقامات غربی هنوز می گویند که اختلافات بر سر این موضوع به ویژه ظرفیت غنیسازی ایران به قوت خود باقی است.رویترز همچنین یادآور شد: برخی اینگونه پیش بینی میکنند که با توجه به اختلافات میان طرفهای مذاکره کننده و فرصت کم باقی مانده تا ضرب الاجل 24 نوامبر این مذاکرات بار دیگر تمدید شود. این در حالی است که مقامات ایران و آمریکا صحبتی از تمدید مذاکرات به میان نیاوردند.یک مقام ارشد آمریکایی با بیان اینکه تمدید مذاکرات مورد بحث نبوده است، اظهار کرد: شما هرگز نمی گویید هرگز . اما تمرکز ما فقط و فقط روی 24 نوامبر قرار دارد.
آسوشیتدپرس خبر داد : ارائه طرح جدید آمریکا به ایران
خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از دیپلماتها گزارش داد: ایران در حال بررسی طرحی از آمریکا در مذاکرات هستهای است که به این کشور اجازه میدهد بخش بیشتری از زیربنای هستهای اش را حفظ کند.آسوشیتد پرس به نقل از دو دیپلمات گزارش داد: ایران در حال بررسی یک طرح از آمریکا در مذاکرات هستهای است که به این کشور اجازه میدهد بخش بیشتری از تاسیسات هستهایاش را به حالت فعال حفظ کند در حالی که تواناییاش را برای تولید سلاح هستهای کاهش میدهد.
بر اساس گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس برنامه غنی سازی اورانیوم ایران اصلی ترین موضوع اختلاف در مذاکرات هستهای است. اورانیوم غنی شده هم می تواند برای تولید سوخت راکتور استفاده شود و هم در ساخت سلاح های هستهای کاربرد دارد. تهران تاکید دارد که برنامه هستهای اش ماهیت کاملا صلاحآمیز دارد و برای برطرف کردن نیازهایش در زمینه انرژی در آینده آن را دنبال میکند.ایران مخالف خواسته های آمریکا مبنی بر کاهش تعداد سانتریفیوژهایش از 10هزارتا به تنها چند هزار سانتریفیوژ است. اختلاف بر سر ظرفیت غنی سازی ایران به اصلی ترین مانع برای حصول پیشرفت در تلاش های دیپلماتیک ایران و گروه 1+5 تبدیل شده است که در اوایل سال جاری آغاز شد.
دیپلمات ها ماه گذشته به آسوشیتدپرس گفتند که آمریکا درحال ارائه طرح های جایگزین برای کاهش تعداد سانتریفیوژهای ایران است تا بتواند این اختلاف را رفع کند اما تهران این طرح ها را تنها وسیله ای برای فریب افکار عمومی میداند.یکی از این طرح ها این بود که در صورت توافق تهران این کشور می تواند سانتریفیوژهای بیشتری در اختیار داشته باشد در حالی که ذخیره اورانیوم غنیشده خود در سطوح پایین را کاهش دهد. این اورانیوم تنها برای تامین سوخت راکتورها مورد استفاده قرار می گیرد. اما به راحتی می تواند به ماده مورد نیاز در سطح سلاح تبدیل شود.
این دیپلمات ها که خواستند نامشان فاش نشود همچنین گفتند : رایزنی ها درباره طرح جدید آمریکا آغاز شده و گفتوگو هایی با مسکو برای انتقال احتمالی ذخیره اورانیوم با غنای پایین به روسیه انجام شده است. روسیه هم اکنون سوخت مورد نیاز راکتور هستهای ایران را تامین میکند.
این دو دیپلمات تاکید کردند که مذاکره در این زمینه در مراحل اولیه قرار دارد و ایران هنوز اظهار نظری نکرده است.
اعلام رضایت روسیه از نتیجه مذاکرات هستهای اخیر
ایتارتاس هم این مصاحبه را پوشش داده است : معاون وزیر امور خارجه روسیه پس از پایان دور هشتم مذاکرات ایران و گروه 1+5گفت: روسیه از نتایج این دور از مذاکرات در وین راضی بوده است.سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه روز پنج شنبهتاکید کرد : نتیجه کلی این دور از مذاکرات هستهای که من فکر می کنم همه طرفها روی آن اتفاق نظر دارند نشان دهنده این است که پیشرفتهایی حاصل شده است.ما نمی خواهیم درجا بزنیم اما شرایط در خصوص مشکلات کلیدی تغییری نکرده است.
ریابکوف همچنین تائید کرد : اختلافات بر سر غنی سازی ایران چارچوب زمانی لغو تحریم ها علیه این کشور و آینده راکتور اراک رفع نشده است.
وی افزود: یک سری موضوعات وجود دارد که نمی توان گفت به طور کامل توافق میان آنها حاصل شده است چه برسد به اینکه توافقات روی کاغذ بیاید.
این مسائل عبارتند از بازرسی و شفاف سازی، مدت زمان توافق نهایی و موضوعات دیگری که برای سازش و حصول توافق نهایی ضروری هستند.
معاون وزیر امور خارجه روسیه یادآور شد: یک توافق جامع میان ایران وگروه 1+5بر سر برنامه هستهای این کشور نیازی به تصویب ندارد و ما انتظار نداریم که این توافق نیازی به پروسه تصویب داشته باشد.
وی در این باره گفت: ما در حال مذاکره بر سر یک متن الزام آور هستیم اما تحت یک دکترین شناخته شده جهانی توافقات سیاسی بینالمللی قانونی هستند.
ریابکوف تصریح کرد : با توجه به اینکه برخی محدودیتها و تحریم های اعمال شده به دلیل برنامه هستهای ایران با قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل تنظیم شده اند بنابراین این قطعنامهها ابتدا باید تعدیل شوند. بنابراین راه حل های جدیدی لازم است تا تغییر این وضعیت را منعکس کند.
معاون وزیر امور خارجه روسیه در ادامه اعلام کرد: احتمال دارد روسیه در آینده با ایران در استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای وارد همکاری شود و این همکاریها در انطباق کامل با قوانین بینالمللی خواهد بود.
اراک ؛ همچنان موضوع مورد اختلاف؟
رسانه های روس اما در این میان گفته اند که مساله اراک همچنان روی میز مذاکره است و طرفین نتوانسته اند در مورد آن به توافق برسند.
رسانه های غربی این خبر را تایید نکرده و طرفین مذاکرات هم نشانه ای در این مورد بوز نداده اند. به نظر می رسد روس ها خواسته اند هدفی را در این مورد پیش ببرند.
چه موضوعاتی مانده ؟
مسلم است که توافق کلی میان طرفین حاصل شده ؛ این را هم از سخنان دکتر حسن روحانی می توان حس کرد و هم از گزارش های رسانه های غربی . این اما به معنای حل کلیه موضوعات نیست. گویا همچنان مسایل داخل پرانتزی زیادی باقی مانده که برخی از آنها بسیار پر اهمیت هستند . موضعاتی که لابد برای روز آخر باقی مانده . روز معامله بزرگ . مسایلی همچون ظرفیت غنی سازی ، نحوه رفع تحریم ها و تعداد سانتریفیوژ ها.